28 Ağustos 2023GTİP, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nun kısaltmasıdır. Ülkemizde, genel olarak tarife cetvelinin yerine kullanılan GTİP, aslında Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde 12 haneli koda verilen isimdir. GTİP, İngilizce’de, HS Code, Customs Tariff, Harmonized Code veya Harmonized System olarak adlandırılmaktadır.
Armonize Sistem (Tarife Cetveli – GTİP) 21 bölüm ve 96 fasıldan oluşan bir sınıflandırma sistemidir. Fasıl (İngilizce chapter olarak adlandırılmaktadır), Gümrük Tarife Cetvelinde 2 haneli koda verilen isimdir. Fasıllar 2 haneli kodlara, her bir fasıl 4 haneli kod olan pozisyonlara ve her bir pozisyon ise 6 haneli kod olan alt pozisyonlara ayrılmıştır. Başka bir ifadeyle, 2 haneli kodlarla ifade edilen fasıllara, 2’şer hane eklenerek 4 haneli kodlar olan pozisyonlar ve pozisyonlara da 2’şer hane eklenerek 6 haneli alt pozisyonlar oluşturulmuştur.
Türk Gümrük Tarife Cetveli
Türkiye, tarife cetvelini, tüm dünya ile ortak olan 6 haneli koddan sonra, 8, 10 ve 12 haneli olmak üzere daha detay olarak sınıflandırmıştır.
Avrupa Birliği, üye ülkelerinin ticaret istatistiklerini daha detay izleyebilmek için Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature -CN) adlı 8 haneli ortak kodu kullanmaktadır. AB Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature -CN), Birlik üyesi ülkelerin ticaretini daha detaylı izlemek için 6 haneli Armonize Sisteme 2 hane eklenerek oluşturulmuştur. Başka bir ifadeyle, CN = HS Code + 2. Türkiye, Avrupa Birliği ile Ortak Gümrük Birliğine sahip olmasından dolayı, Türkiye’nin 8 haneli kodları ve ürün grupları Avrupa Birliği ülkeleri ile aynıdır.
Türk Gümrük Tarife cetvelinde 10 haneli olan “Milli alt açılım kodu” farklı vergi uygulamalarımız için açılan pozisyonlar olmakla birlikte pratikte kullanılmamaktadır. Bu nedenle, ülkemizde gümrük vergileri 12 haneli kodlarda belirlenmektedir. Tarife cetvelinde, 12 haneli kod olan GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu), ülkemizde ürünlerin en detay bazda sınıflandırıldığı, ürünlerin gümrük vergilerinin uygulandığı ve istatistiksel amaçlarla kullanılan koddur.
Özetle, Türk Gümrük Cetvelinin ilk 6 hanesi armonize sistemi, sonraki iki hane (8’li kod) AB Kombine Nomanklatür – CN kodunu, sonraki iki hane Milli alt açılım kodunu (10’lu kod) ve 12 haneli kod ise istatistik açılım olan GTİP’i ifade etmektedir.
