18 Ekim 2023Kanuni Dayanak
4458 sayılı Gümrük Kanununa 6111 sayılı Kanun ile eklenen 244 üncü maddesinin 1 inci fıkrası ile beyan ile gümrük idaresince yapılan tespit sonucunda belirlenen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları ile Gümrük Kanununda ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen cezalar hakkında; yükümlü veya ceza muhatabı ile uzlaşılabileceği hüküm altına alınmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanununa 6111 sayılı Kanun ile eklenen 244 üncü maddesinin 1 inci fıkrası ile beyan ile gümrük idaresince yapılan tespit sonucunda belirlenen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları ile Gümrük Kanununda ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen cezalar hakkında; yükümlü veya ceza muhatabı ile uzlaşılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Gümrükte Uzlaşma Nedir?
Yükümlü ile idare arasında ortaya çıkan, ek tahakkuk konusu vergi ve cezalara ilişkin uyuşmazlıkların yargı yoluna başvurmadan giderilmesidir.
Uzlaşmaya Konu Alacaklar Nelerdir?
Ek tahakkuk konusu Gümrük Vergileri ve para cezaları ile Şartlı muafiyet rejimlerine ilişkin hükümlerin ihlali sonucunda doğan alacağın tahsilinin, yükümlüye tebliğinden itibaren 15 gün içinde, alacağa konu para cezaları uzlaşmaya konu edilebilir.
Gümrük vergileri
• Gümrük Vergisi
• İlave Gümrük Vergisi
• Tek ve Maktu Vergi
• Dampinge Karşı Vergi
• Sübvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi
• Katma Değer Vergisi
• Özel Tüketim Vergisi
• Ek Mali Yükümlülük
• Toplu Konut Fonu
• Tütün Fonu
• Ek Fon
• Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu
• Çevre Katkı Payı
• Telafi Edici Vergi(İhracat)
• TRT Bandrol Ücreti(Ticari olmayan eşya için) Para Cezaları
Kanun Adı Maddeleri
4458 sayılı Gümrük Kanunu 234,235,236,237,238,239,241
2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesine Hakkında Kanun 4
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 51
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu 16
Uzlaşmaya Konu Olmayacak Alacaklar Nelerdir?
o Gümrük vergilerinin matrahına giren, ancak aslı gümrük idarelerince takip ve tahsil edilmeyen vergi ve benzeri mali yükler uzlaşmaya konu edilemez.
o Aynı tür vergi veya cezanın bir kısmı için uzlaşma talebinde bulunulamaz.
o Alacak tutarının kesin tahsilinin öngörülmediği ve teminata bağlandığı durumlar uzlaşmaya konu edilmez.
o 5607 sayılı KMK’nun 3 üncü maddesinde yer alan kaçakçılık suçlarına ve kabahatlerine ilişkin olması halinde uzlaşma talebinde bulunulamaz.
Uzlaşmaya Kimler Başvurabilir?
o Yükümlünün kendisi, kanuni temsilcisi
o Özel Vekâletname verilmesi şartıyla gümrük müşaviri,
o Aynı Gümrük vergilerinin ödenmesinden yükümlü ile birlikte müteselsilsen sorumlu olması halinde gümrük müşavirleri.
o Veli ya da vasi.
Uzlaşma için müracaatlar nereye yapılır?
o Bölge Müdürlüğüne müracaat edilir.
o Başvurunun, Gümrük idaresine yapılmış olması halinde, talep derhal yetkili uzlaşma komisyonuna (Bölge Müdürlüğü’ne) iletilir.
Başvuruda Süre
Henüz itiraz başvurusu yapılmamış ek tahakkuka konu gümrük vergileri ile vergi aslına bağlı olsun ya da olmasın tüm para cezalarının yükümlüye veya ceza muhatabına tebliği tarihinden itibaren Kanunun 242. maddesinde belirtilen 15 (on beş) günlük itiraz süresi içinde yapılır.
Uzlaşma Talebinin İncelenmesi
Sekretarya hizmetlerini yürüten birim tarafından usul yönünden yapılacak incelemede;
o Başvuru sahibinin başvuruda bulunma yetkisine haiz olup olmadığı,
o Başvurunun süresi içinde yapılıp yapılmadığı,
o Alacağın uzlaşma kapsamına girip girmediği,
o Uzlaşmanın komisyonun yetkisi içinde bulunup bulunmadığı incelenir.
Usule ilişkin giderilebilir eksiklik varsa ek süre verilebilir.
Uzlaşma Görüşmelerine Kimler Katılabilir?
Yükümlünün veya veli ya da vasinin bizzat katılması esastır.
Yükümlünün katılamaması halinde ise;
o Kanuni temsilcisinin,
o Vekâletnamede özel yetki verilmesi kaydıyla gümrük müşavirinin,
o Vergi ve cezaların ödenmesinden yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu bulunan gümrük müşavirinin, Katılmaları mümkündür.
Uzlaşma Davetiyesi/Uzlaşmanın Ertelenmesi
o Uzlaşma davetiyesi, görüşmenin tarihi, yapılacağı yer ve saati içerecek şekilde, komisyon sekretaryası tarafından yazı ile ve en az beş gün önceden yükümlüye tebliğ edilir.
o Belirlenen uzlaşma günü bildirildikten sonra komisyonun o gün toplanamayacağının anlaşılması halinde yeni bir uzlaşma günü belirlenerek yükümlüye bildirilir.
o Yükümlü tarafından makul gerekçelerle katılım sağlanamayacağının toplantı başlamadan önce komisyona bildirilmesi şartıyla ve bir defaya mahsus olmak üzere toplantı, yükümlüye daha sonra bildirilecek bir tarihe ertelenebilir.
Uzlaşmanın Kesinliği
Üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit edilen hususlar dâhil olmak üzere, uzlaşma yönetmeliği kapsamında oluşturulan komisyonların tüm çalışmaları ve işlemleri hakkında yükümlü veya cezanın muhatabı ya da idare tarafından dava açılamaz, hiçbir mercie şikâyet veya itirazda bulunulamaz, herhangi bir idari inceleme, araştırma ve soruşturmaya konu edilemez, geri verme ve kaldırma talebinde bulunulamaz.
İtiraz ve Uzlaşma Hakkının Aynı Anda Kullanılmaması
o İtiraz hakkı ile uzlaşma hakkı aynı anda kullanılamaz.
o Uzlaşmaya konu edilen alacaklar uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi halinde belirtilen Kanunun 242 inci maddesi çerçevesinde itiraza konu olabilir.
Ancak, itiraza konu edilmiş alacaklar için uzlaşma talebinde bulunulamaz.
İtiraz ve Kanun Yolu
o Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde yükümlü, tahakkuk eden ve kendisine tebliğ edilen alacaklara, uzlaşmanın vaki olmadığına dair düzenlenen ve kendisine tebliğ olunan tutanağın tebliğinden itibaren yönetmeliğin 14 üncü maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde itiraz/dava yoluna gidebilir.
o İtiraz ve dava yoluna ilişkin hususlar gümrük mevzuatında belirtilen genel hükümlere tabidir.
Uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde, aynı alacaklar için yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz.
Uzlaşma Müessesesinin Getirileri
o Mahkemeye başvurmadan sorunun kısa sürede çözüme kavuşması
o İhtilafın kısa sürede çözülmesi
o Yükümlü ile İdare arasında güven tesis edilmesi
o İndirimli ödeme imkânı
o Firma ve kurum açısından maliyetin minimize edilmesi
o Ceza kararlarının bilgisayar kayıtlarındaki olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması
o İşgücünden tasarruf
